Ciężkowice

Skamieniałe miasto, pełne głazów i tajemniczych zakątków.

Rezerwat Przyrody Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach to kolejna bardzo ciekawa (szczególnie ze względu na pochodzenie) atrakcja naszej okolicy, świetna szczególnie dla rodzin z dziećmi. Jesteś rodzicem energicznego, ciągle żądnego wrażeń malucha, lubisz spacerować wśród zieleni i ciszy? To miejsce dla Was!

Ten rezerwat przyrody nieożywionej to 15 hektarów zielonej przestrzeni z rozrzuconymi gęsto zgrupowaniami skał (z gruboziarnistego piaskowca ciężkowickiego) gdzie dzieci bezpiecznie mogą spacerować przeskakiwać jak młode kozice ze skały na skałę. Położony jest ok. 700 m na południe od centrum Ciężkowic, na wzniesieniu Skała (367 m n.m.p.). Rezerwat to również piękne widoki.

Miasto zamienione w kamień

Legenda głosi, że to miasto zamienione w kamień. To miejsce od dawna funkcjonowało w świadomości miejscowej ludności jako miejsce tajemnicze, zamieszkiwane przez złe moce. Ci którzy zapuszczali się w to ustronne miejsce opowiadali o fantastycznych kształtach skał przyrównując je do postaci ludzkich, zwierzęcych, wiążąc ich powstanie z niezwykłymi wydarzeniami.

Według dawnych legend, to nie siły przyrody spowodowały powstanie Skamieniałego Miasta, lecz klątwa rzucona na dawnych mieszkańców jako kara za występne życie. Według innej wersji była to kara za pogwałcenie praw gościnności, którego dopuścił się ówczesny pan Ciężkowic.

Pewnego razu przybyła do niego dziewczyna, która zbiegła z niewoli od pana Rożnowa. Dziedzic rożnowski zażądał jej wydania, a w zamian zaoferował pobliską wieś Kąśną. Zdradzona dziewczyna z rozpaczy skonała, a za karę całe miasto zostało przemienione w kamień.

Najlepiej zwiedzać Skamieniałe Miasto idąc wzdłuż niebieskiego szlaku. Zwykle wyrusza się z parkingu znajdującego się przy trasie Tarnów—Gorlice.

Poniżej zamieszczamy opisy niektórych skał:

  • Wodospad
    Jest to bardzo malownicza, pionowa ściana skalna o wysokości ok. 10 m, po której spływa kaskada wody z potoku Ostruszanki. Najlepiej oglądać Wodospad w czasie znacznego przyboru wody, bo innych okresach jest to tylko cienka strużka wody. Bardzo ciekawie natomiast prezentuje się Wodospad zimą, kiedy to spływająca woda zamarza, tworząc widowiskową kaskadę lodu.Jak z większością skałek i z tym miejscem związana jest legenda. Mówi ona, że początek strumykowi dają łzy rozpaczy dziewczyny wydanej przez Cieszka, wbrew prawu gościnności, rycerzowi z Rożnowa. Nieszczęśliwa dziewczyna, śpiąc w skalnej pieczarze, nadal wylewa strumienie łez.
  • Wąwóz czarownic
    Jest to wąwóz długości ok. 40 m i szerokości 1-2 m, obrzeżony wysokimi na kilkanaście metrów wysokimi ścianami skalnymi. Dno wąwozu cechuje układ schodkowy. Mniej więcej w połowie następuje rozwidlenie wąwozu. Lewa część biegnie stromo pod górę i bywa nazywana Wąwozem śmierci, druga część lekko skręca w prawo i prowadzi do Wodospadu.Panuje tu specyficzny mikroklimat, ze względu na słabo dochodzące promienie słoneczne. Ściany z licznymi pęknięciami porośnięte są roślinnością, wśród której wiele gatunków jest rzadkich i chronionych. Legenda mówi, że tutaj „czarownice ze swoimi diabelskimi kamratami swój sabat odbywają” i stąd bierze się nazwa wąwozu.
  • Czarownica
    Wysokość tej skały od strony rzeki Białej sięga 13 m. Górna część tej skały wygląda jak profil baśniowej czarownicy z wyraźnie wykształconymi oczodołami, zakrzywionym, długim nosem i podbródkiem. Za czasów legendarnego miasta było tu więzienie, w którym trzymano najgorszych łotrów z całej okolicy. Gdy więzienie skamieniało wraz z całym miastem, uradowane diabły nadały mu właśnie taki kształt. Inna legenda mówi, że jest to czarownica, która została zamieniona w skałę, ponieważ złorzeczyła księdzu jadącemu do ciężko chorego człowieka.
  • Cyganka
    Jest to pakiet skalny o wysokości dochodzącej do 5 m. Jej nazwa prawdopodobnie pochodzi od tego, że oszukuje swoim wyglądem i każdy widzi w niej coś innego.
  • Ratusz
    W najwyższych partiach skała ta osiąga do 12 m wysokości. Jest porośnięta drzewami o niecodziennych kształtach, spowodowanych walką roślin ze skalnym podłożem.W legendach była to siedziba Magistratu, w której obradowali miejscy rajcowie. Jednak, zamiast troszczyć się o los miasta, urządzali swawolne, mocno zakrapiane zabawy. Za karę Ratusz skamieniał, miody i piwa zamieniły się w piasek, a źli rajcowie będą cierpieć pragnienie, dopóki przepływająca obok rzeka Biała nie wyleje tak mocno, że Ratusz znajdzie się pod wodą. Na nieszczęście dla legendarnych urzędników, Biała została uregulowana, a jej koryto odsunęło się od skały tak, że spragnieni rajcowie nie mogą już mieć nadziei na ratunek.
  • Grunwald
    Według dawniej nazywany był Piekłem. Jednak od czasu wykucia na nim tablicy pamiątkowej, ufundowanej przez I.J. Paderewskiego w 500. rocznicę Bitwy pod Grunwaldem, znany jest pod nazwą Grunwald.Poprzednią nazwę zawdzięczał szczelinie, która, wg legendy, zawiera wspaniałe skarby. Tajemnicza szczelina raz w roku otwiera się tak, że można zobaczyć owe legendarne bogactwa. Jednak, jeżeli ktoś do niej wejdzie natychmiast się zamyka, a śmiałek ginie. Nikomu nie udało się do tej pory wydostać skarbu, a chętnych podobno było wielu.
  • Wąwóz harcerzy
    Wąwóz harcerzy jest jedynym miejscem w rezerwacie, w którym można palić ognisko, a przy wejściu do niego znajduje się ujęcie smacznej, źródlanej wody.
  • Warownia Dolna i Górna
    Warto zwrócić uwagę na drzewa rosnące na wierzchu Warowni Górnej. Obie skały mają kształt strażnic, a ich położenie sugeruje, że strzegą wejścia do Skamieniałego Miasta. Według legendy były to mieszkania dawnych rycerzy..A tak naprawdę są to pozostałości po kamieniołomie, który funkcjonował w tym rejonie do czasów I wojny światowej. Wywożono stąd kamień używany do budowanej wtedy linii kolejowej.
  • Skałka z Krzyżem
    Ma ona kształt baszty, liczącej 10 m wysokości. W środku znajduje się otwór ze stopniami, pozwalający wyjść na szczyt skałki i popatrzeć na panoramę okolicznych wzgórz, doliny rzeki Białej i Ciężkowic.Istnieją dwie legendy związane z tą skałą. Jedna mówi, że jest to dawny kościół, który skamieniał z winy proboszcza. Ksiądz ten grał w kości z diabłem i zastawił kościół, a kiedy przegrał został razem ze świątynią zamieniony w kamień. Inna legenda przekazuje, że na tej skale siadywał pijany czart, który zabawiał się, strącając w przepaść podróżnych. Dopiero postawienie na skale krzyża zmusiło biesa do rezygnacji z tych praktyk.
  • Orzeł
    Tutaj tylko kształt spowodował nadanie skale takiej, a nie innej nazwy. Jeśli była jakaś legenda związana z Orłem, zaginęła w mrokach dziejów…
  • Borsuk
    Skałka przypomina łeb borsuka i stąd nazwa całego kompleksu skałek, zwanych Grupą Borsuka. Bardzo malownicze otoczenie powoduje, że są jedną z większych atrakcji rezerwatu.W legendach jest to rycerz, słynący ze skąpstwa i ukarany za nie przemianą w skamieniałego borsuka. Jego jedynym zajęciem było gromadzenie talarów, które ukrywał w wykopanej jamie. Bał się, że ktoś mu okradnie bogactwa i nie oddalał się od nich, pilnując ich jak borsuk swojej nory, skutkiem czego umarł z głodu i pragnienia.
  • Piramidy
    Swą nazwę zawdzięczają podobieństwu do starożytnych piramid egipskich. Prawdopodobnie były częścią sąsiedniej grupy skał, ale poddane erozji odpadły i stoczyły się na aktualne miejsce.
  • Lisi wąwóz
    Kiedyś w jego sąsiedztwie występowały lisie nory i można było dojrzeć lisy wygrzewające się na słońcu… Obok wąwozu znajduje się ambona skalna, na której szczycie rośnie sosna z dziwacznym, fantazyjnie powyginanym korzeniem. Ponieważ korzeń swym kształtem przypomina wielkiego gada, został nazwany Aligatorem.
  • Baszta Paderewskiego
    Baszta od niedawna jest zwana Basztą Paderewskiego. Swą pierwotną nazwę zawdzięczała kształtowi, przypominającemu wieżę strażniczą.W 1985 roku, w 125. rocznicę urodzin Ignacego Jana Paderewskiego, wmurowano tu tablicę pamiątkową i nadano skałce imię wielkiego Polaka. Wybór skały nie był przypadkowy, podobno z jej szczytu widać dwór i park w Kąśnej Dolnej, które były własnością Paderewskiego oraz gdzie mieszkał i tworzył.
  • Pustelnia
    Kiedyś w tej oddalonej od innych skale (wtedy była domem) mieszkał jedyny dobry człowiek: mnich-pustelnik. Jemu jednemu pozwolono się oddalić, kiedy miasto zostało ukarane skamienieniem. Pozostał tylko jego dom-pustelnia.
  • Grzybek
    Tworzą go dwie formy skalne, niższa ma kształt graniasty i jej wysokość dochodzi do 4 m, wyższa natomiast przypomina maczugę i liczy 6,5 m wysokości.

Skamieniałe Miasto jest bardzo malowniczym miejscem, na pewno jedynym w swoim rodzaju. Naprawdę warto zobaczyć je na własne oczy!